• JĘZYK

  • Pozycja spoczynkowa języka

    Język jest bardzo pracowitym organem, bo nawet odpoczywając wykonuje ważne zadanie.  Nie wyobrażamy sobie jedzenia czy mówienia bez udziału języka, ale to nie wszystkie jego misje.   

    Jego prawidłowe ułożenie w jamie ustnej ma wpływ na kształtowanie się zgryzu, co pośrednio wpływa również na wygląd naszej twarzy. Odpowiednia pozycja języka może uchronić od leczenia ortodontycznego w przyszłości, zapobiec wadom wymowy, a nawet bólom głowy, karku, czy szyi. Ma również ogromny wpływ na dotlenienie naszego organizmu bo utrzymuje odpowiedni, najlepszy dla naszego zdrowia, tor oddechowy.

    Brzmi niewiarygodnie, a jednak! W dodatku w większości sytuacji dzieje się to wtedy gdy język znajduje się w pozycji spoczynkowej, wtedy gdy nie jemy, nie pijemy i nic nie mówimy.

    Czym więc jest pozycja spoczynkowa języka zwana też pozycją „kobry”.

    Jest to takie ułożenie języka, w którym jego przednia i środkowa część pozostaje uniesiona                     i przyklejona do wałka dziąsłowego i podniebienia twardego. Boki języka przylegają wtedy do wewnętrznej części łuku zębowego.* Zęby pozostają zbliżone, a usta zamknięte bez napięcia.

    Jeżeli z różnych powodów język „odpoczywa” na dnie jamy ustnej, obciąża żuchwę powodując lekkie otwarcie buzi. Takie ułożenie języka powoduję zmianę toru oddechowego. Zaczynamy, więc oddychać ustami z wyłączeniem nosa, narażając organizm na częstsze infekcje i słabsze dotlenienie.  Język nie przylegając do podniebienia nie wysklepia go prawidłowo, za to napiera na przednie zęby powodując deformację zgryzu. W takiej pozycji łatwiej „wypada” z ust, sprzyjając rozwojowi wad wymowy, najczęściej seplenienia międzyzębowego, ale również problemów z realizacją głosek szumiących, czy głoską „r”.

    Przyczyn, które powodują nieprawidłowe ułożenie języka w jamie ustnej jest wiele. Należą do nich między innymi częste infekcje dróg oddechowych, alergiczne katary wywołujące nawyk oddychania przez usta. Przyczyną może być również skrócone wędzidełko podjęzykowe, które utrudnia uniesienie języka do wałka dziąsłowego. Zbyt długi ssanie smoczków czy  palca, a także obgryzanie ołówków czy kredek powodując, że buzia pozostaje stale otwarta. Słabnie wówczas napięcie policzków oraz mięśnia okrężnego ust, co wpływa również na upośledzenie funkcji żucia i połykania.

    Jak zatem reagować?

    Wczesne wykrycie wadliwej pozycji spoczynkowej może uchronić dziecko od opisanych konsekwencji. Zanim zacznie się jednak wykonywać ćwiczenia należy usunąć przyczyny. Następnie wykonujemy z dzieckiem ćwiczenia zmuszające język do unoszenia się i utrzymywania w pozycji pionowej.

    Przykładowe ćwiczenia:

     - Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, kawałka wafelka. Buzia otwarta. 

      - Naśladowanie konika tj. kląskanie językiem. Płaski, szeroko ułożony czubek języka  „przyklejamy” do  podniebienia tuż za górnymi zębami, szybkim ruchem opuszczamy żuchwę. Język odkleja się wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.

     -Poruszanie językiem tak, jakby był huśtawką - raz do góry, raz do dołu.

    - Ułożenie  języka między wargi a dziąsła i kręcenie nim raz w prawą, raz w lewą stronę.

    -Wypychanie policzków  językiem, raz z prawej raz z lewej strony.

    - Malowanie językiem jak pędzlem swojego podniebienia, zaczynając od zębów w stronę gardła. Tu można wykorzystać nutellę i zlizywać ją z podniebienia przy szeroko otwartych ustach (język wykonuje ruch w stronę gardła).

    - Naśladowanie wbijania gwoździ. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.

    - Wyciąganie języka do góry, najdalej jak potrafisz.

    - Dosięganie językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony. Buzia pozostaje otwarta.

     -Ssanie cukierka pudrowego.

     -Przyklejanie szerokiego języka do wałeczka dziąsłowego i przesuwanie nim w stronę gardła.

     

    *Język w pozycji  „kobry”

Na zajęciach logopedycznych:

 

Przed lustrem ćwiczymy nasze
buzie i języki, aby pięknie mówiły...

Ćwiczymy również prawidłowe oddychanie. Pamiętamy o tym, że w czasie spoczynku oddychamy nosem. Dzięki tym ćwiczeniom wzmacniamy mięśnie oddechowe i usprawniamy podniebienie miękkie. Dzieci bardzo lubią ćwiczenia oddechowe i zabawy ze słomkami.
 

Dzieci ćwiczą analizę i syntezę wyrazową, rozwijają swoją spostrzegawczość oraz zręczność. Gramy w różne gry logopedyczne (planszowe, karciane) m.in. Memo, Piotruś, Co się zmieniło?, Zgadnij co to? i wiele innych. Ćwiczymy w ten sposób prawidłową artykulację oraz pamięć słuchową i wzrokową.

W czasie zajęć logopedycznych wykorzystujemy komputer i programy multimedialne. Dzieci uczą się wierszyków, dzięki którym utrwalają prawidłową wymowę ćwiczonych głosek.


Na zajęciach poznajemy smak zwycięstwa, ale także uczymy się radzić z porażkami. Nie załamujemy się, pamiętamy o tym, że nie zawsze w grze jesteśmy najlepsi. Czasem się wygrywa, a czasem przegrywa.
 
Miasto Rybnik Ministerstwo Edukacji Narodowej Kuratorium Oświaty w Katowicach